اسپیسر پلاستیکی بتن یا Plastic Rebar Spacer قطعهای از جنس پلیمر مقاوم است که بین میلگرد و قالب بتن قرار میگیرد تا فاصله استاندارد و دقیق (کاور بتنی) را حفظ کند. این فاصله طبق مقررات ملی ساختمان ایران (مبحث نهم) باید رعایت شود تا میلگرد از تماس مستقیم با هوا و رطوبت محافظت شود و سازه دچار زنگزدگی یا ترک نشود.
سایزهای پرکاربرد اسپیسر پلاستیکی بتن
در طراحی و اجرای سازههای بتنآرمه، انتخاب صحیح سایز اسپیسر پلاستیکی میلگرد نقش مهمی در تأمین کاور استاندارد بتن و جلوگیری از خوردگی آرماتور دارد.
بر اساس آییننامه بتن ایران (آبا) و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، مقدار کاور بتن برای بخشهای مختلف سازه بهصورت زیر تعیین میشود:
| محل استفاده | مقدار کاور بتن (میلیمتر) | سایز اسپیسر پلاستیکی مناسب |
|---|---|---|
| کف فونداسیون و دالها | ۳۰ تا ۵۰ | اسپیسر کفی ۳۰، ۴۰ یا ۵۰ |
| تیرها و شناژهای افقی | ۲۵ تا ۴۰ | اسپیسر جانبی یا هارد فیکس ۲۵ تا ۴۰ |
| ستونها و دیوارهای برشی | ۴۰ تا ۵۰ | اسپیسر ایستاده یا ویل (دایرهای) سایز ۵۰ |
| سقف تیرچه و دالهای سبک | ۲۰ تا ۳۰ | اسپیسر مینی فیکس یا فلت فیکس ۲۰ تا ۳۰ |
این مقادیر بهگونهای تعیین شدهاند که میلگرد در تمام سطوح سازه بهطور کامل توسط بتن پوشیده شده و از تماس با رطوبت و یونهای کلرید محافظت شود.
انواع اسپیسر پلاستیکی کفی و کاربرد آنها
اسپیسرهای پلاستیکی کفی (Plastic Base Spacers) یکی از پرکاربردترین انواع اسپیسر میلگرد در سازههای بتنآرمه هستند. این نوع از اسپیسرها وظیفه دارند تا فاصله بین میلگردهای افقی و قالب زیر بتن (کف فونداسیون، تیر، سقف یا دال) را ثابت نگه دارند و مانع از جابهجایی آرماتور در حین بتنریزی شوند.
- اسپیسر هارد فیکس (Hard Fix): برای فونداسیونهای سنگین و میلگردهای قطر بالا.
- اسپیسر ماکس فیکس (Max Fix): مقاوم در برابر فشار زیاد؛ مناسب پروژههای صنعتی.
- اسپیسر مینی فیکس (Mini Fix): برای شبکههای میلگرد ظریف و قطعات سبک.
- اسپیسر یو فیکس (U Fix): برای نگهداری میلگردهای افقی و تیرچهها.
- اسپیسر دابل فیکس (Double Fix): با دو پایه برای ثبات بیشتر میلگرد در بتنریزی.
- اسپیسر فلت فیکس (Flat Fix): دارای سطح تخت برای توزیع بهتر نیرو.
- اسپیسر ساید فیکس (Side Fix): مخصوص دیوارههای قالب بتنی.
- اسپیسر راند بیس (Round Base): با پایه گرد برای جلوگیری از نفوذ به کف.
- اسپیسر فلت بار (Flat Bar): مناسب کفهای صنعتی با بارگذاری زیاد.
- اسپیسر لانگ بیس (Long Base): برای کاورهای ضخیمتر در دالهای عمیق.
- اسپیسر سوپر استرانگ (Super Strong): مخصوص پروژههای سنگین و میلگردهای قطر بالا.
تمام این مدلها در شرکت آروند پلاسکو تولید میشوند و بسته به نوع پروژه، قابل سفارش در سایزهای مختلف هستند.
اسپیسر هارد فیکس (Hard Fix Spacer)
اسپیسر هارد فیکس یکی از پرمصرفترین انواع اسپیسرهای پلاستیکی در پروژههای ساختمانی است. این نوع اسپیسر از پلیپروپیلن با گرید مقاوم تولید میشود و طراحی آن بهگونهای است که بتواند وزن بالای میلگرد و بتن را بدون تغییر شکل تحمل کند. هارد فیکسها معمولاً در اندازههای ۲۰ تا ۵۰ میلیمتر عرضه میشوند و برای ایجاد کاور استاندارد بتن در کف فونداسیون، دالها و شناژها کاربرد فراوان دارند.

یکی از ویژگیهای مهم این مدل، سطح پایدار و پایهی پهن آن است که مانع فرو رفتن در بتن خیس میشود. مقاومت فشاری بالا، نصب آسان و قیمت اقتصادی باعث شده که هارد فیکس به انتخاب اول پیمانکاران ساختمانی تبدیل شود. بهطور معمول، در پروژههای مسکونی تا پنجطبقه، استفاده از هارد فیکس ۴۰ میلیمتری بهترین گزینه از نظر فنی و اقتصادی است.
اسپیسر ماکس فیکس (Max Fix Spacer)
اگر بخواهیم نسخهای مستحکمتر از هارد فیکس را معرفی کنیم، باید به سراغ ماکس فیکس برویم. این مدل مخصوص پروژههای سنگینتر طراحی شده و معمولاً زمانی استفاده میشود که میلگردها قطر بالاتری دارند یا در فونداسیونهای دوبل و شبکههای دولایه به کار میروند.

ماکس فیکس از نظر ظاهر شباهت زیادی به هارد فیکس دارد اما در بخش پایه و بدنه از تقویتکنندههای بیشتری برخوردار است. همین طراحی باعث میشود در برابر فشار قالب و وزن زیاد بتن مقاومت بیشتری نشان دهد. در پروژههایی با میلگرد قطر ۱۸ تا ۲۵ میلیمتر، انتخاب ماکس فیکس ۴۰ یا ۵۰ میلیمتر توصیه میشود. این مدل برای کارگاههای صنعتی، سازههای بتنی سنگین و پروژههای با لرزش زیاد، انتخابی مطمئن و بادوام است.
اسپیسر مینی فیکس (Mini Fix Spacer)
در مقابل مدلهای بزرگتر، مینی فیکس برای فضاهای ظریفتر و سازههای سبکتر طراحی شده است. این نوع اسپیسر پلاستیکی در سقفهای تیرچهبلوک، کفهای نازک یا دالهای سبک استفاده میشود و برای میلگردهایی با قطر ۸ تا ۱۲ میلیمتر مناسب است.

وزن سبک، نصب سریع و ابعاد کوچک از ویژگیهای مهم این مدل هستند. مینی فیکس معمولاً در اندازههای ۲۰، ۲۵ و ۳۰ میلیمتر تولید میشود و در پروژههایی که نیاز به کاور بتن کمتر دارند، بهترین عملکرد را دارد. استفاده از مینی فیکس ۳۰ میلیمتری برای سقفهای سبک و دالهای نازک بهویژه در ساختمانهای مسکونی بسیار رایج است.
اسپیسر یو فیکس (U Fix Spacer)
اسپیسر یو فیکس بهدلیل طراحی خاص خود، جایگاه ویژهای در میان پیمانکاران حرفهای دارد. بخش بالایی این مدل به شکل حرف “U” است و میلگرد درون آن قرار میگیرد، به همین دلیل در هنگام بتنریزی یا ویبره زدن، میلگرد از جای خود تکان نمیخورد.
یو فیکس معمولاً در کف فونداسیونها و تیرهای افقی استفاده میشود، جایی که پایداری میلگرد اهمیت زیادی دارد. این مدل برای شبکههای میلگرد دوبل و نقاطی که احتمال لرزش در حین بتنریزی وجود دارد، انتخابی کاملاً مطمئن است.
اسپیسر دابل فیکس (Double Fix Spacer)
دابل فیکس برای شرایطی طراحی شده که در سازه دو شبکه میلگرد بالا و پایین بهصورت همزمان وجود دارد، مثل دالهای دوطرفه، فونداسیونهای ضخیم یا پلها. این نوع اسپیسر در واقع بین دو شبکه میلگرد قرار میگیرد و فاصله دقیق بین آنها را حفظ میکند.
به دلیل ارتفاع زیاد (معمولاً بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلیمتر) و ساختار مقاوم، دابل فیکس توان تحمل بار بالای بتن را دارد. استفاده از این مدل باعث میشود شبکههای میلگرد در موقعیت صحیح باقی بمانند و کاور بتن در تمام سطوح یکنواخت حفظ شود.

اگرچه استفاده از دابل فیکس در پروژههای سبک الزامی نیست، اما در سازههایی با دو لایه آرماتور، بهشدت توصیه میشود. در مواردی که این مدل در دسترس نباشد، میتوان از ترکیب دو عدد هارد فیکس ۴۰ میلیمتری در بالا و پایین شبکه میلگرد استفاده کرد تا فاصله مورد نظر مطابق مقررات ملی ساختمان تأمین شود.
نکات کلیدی هنگام خرید عمده اسپیسر پلاستیکی
- جنس و استحکام: از پلیمر مقاوم و دارای گواهی کیفیت استفاده شده باشد.
- تحمل فشار: حداقل ۳۵۰ تا ۴۰۰ کیلوگرم وزن بتن را تحمل کند.
- ابعاد دقیق: با کاور تعیینشده در نقشه اجرایی مطابقت داشته باشد.
- سطح تماس مناسب با قالب: برای جلوگیری از لغزش یا فرو رفتن در بتن.
- تولیدکننده معتبر: خرید از تولیدکنندگان شناختهشده مثل آروند پلاسکو تضمینکننده کیفیت و قیمت واقعی است.
نحوه محاسبه تعداد اسپیسر میله گرد مورد نیاز همراه با مثال
برای هر پروژه میتوان بهصورت تقریبی تعداد اسپیسر را محاسبه کرد ،فرمول محاسبه N=A×۵ است؛ که در آن:
- N: تعداد اسپیسر مورد نیاز
- A: مساحت کف یا دال (بر حسب متر مربع)
- عدد ۵ میانگین مصرف اسپیسر در هر متر مربع است
مثال ساختمان ۵ طبقه ۱۵۰ متری :
فرض کنید در حال اجرای یک ساختمان ۵ طبقه با زیربنای تقریبی ۱۵۰ متر مربع در هر طبقه هستید. بر اساس ضوابط مبحث نهم مقررات ملی ساختمان (بندهای مربوط به پوشش بتن و حداقل کاور میلگردها)، لازم است فاصله بین میلگرد و قالب در بخشهای مختلف سازه بهدرستی رعایت شود تا از خوردگی، ترکخوردگی و کاهش دوام بتن جلوگیری گردد.
در چنین پروژهای معمولاً سه ناحیهی اصلی داریم:
- فونداسیون (کف سازه)
- تیرها و ستونها
- دیوارهای برشی یا سازههای جانبی
در مرحلهی اجرای فونداسیون و کف سازه، بهترین انتخاب اسپیسر هارد فیکس با ارتفاع ۲۰ تا ۴۰ میلیمتر است.
این نوع اسپیسر پلاستیکی تحمل فشاری بالایی دارد، برای میلگردهای تا سایز ۲۵ مناسب است و باعث میشود میلگردها در ارتفاع یکنواخت از کف فونداسیون قرار بگیرند.
برای هر مترمربع از فونداسیون، بهطور میانگین ۴ تا ۵ عدد اسپیسر هارد فیکس نیاز است.
در یک فونداسیون با مساحت تقریبی ۱۵۰ متر مربع، حدود ۶۰۰ تا ۷۵۰ عدد اسپیسر هارد فیکس کفایت میکند.

در بخش تیرها و ستونها، هدف اصلی حفظ فاصله جانبی میلگرد با قالب بتن است.
در این قسمت، بهترین گزینه اسپیسر دایرهای یا ویل اسپیر (Wheel Spacer) با سایز ۵۰ یا ۷۰ میلیمتر است.
این نوع اسپیسر به میلگرد قلاب میشود و فاصلهی دقیق و ثابتی بین شبکهی آرماتور و قالب عمودی ایجاد میکند.
برای هر متر طول ستون یا تیر، بهطور میانگین ۲ عدد اسپیر دایرهای کافی است.
برای ساختمان مورد نظر، با احتساب حدود ۵۰ متر ستون و تیر در هر طبقه، بهطور میانگین ۵۰۰ عدد اسپیر دایرهای در کل پروژه نیاز خواهید داشت.
در نهایت، اگر بخواهید فاصلهی دو شبکهی میلگرد در دالها یا کفهای دوبل را همزمان تنظیم کنید، استفاده از اسپیسر دابل فیکس (Double Fix) با ارتفاع بین ۵۰ تا ۷۰ میلیمتر توصیه میشود.
این مدل بهصورت همزمان دو شبکه میلگرد بالا و پایین را نگه میدارد و برای دالهای بتنی و تیرچهبلوکها ایدهآل است.
در پروژه فوق، اگر هر طبقه حدود ۳۰ مترمربع شبکه دوبل داشته باشد، بهطور میانگین ۲۵۰ تا ۳۰۰ عدد اسپیسر دابل فیکس نیاز خواهید داشت.
بنابراین، برای یک ساختمان ۵ طبقه ۱۵۰ متری، ترکیب منطقی و اقتصادی اسپیسرهای تولیدی شرکت آروند پلاسکو بهصورت زیر است:
- حدود ۶۰۰ تا ۷۵۰ عدد اسپیسر هارد فیکس ۲۰–۴۰ میلیمتر برای کف فونداسیون
- حدود ۵۰۰ عدد اسپیسر دایرهای ویل ۵۰ یا ۷۰ میلیمتر برای تیرها و ستونها
- حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ عدد اسپیسر دابل فیکس ۵۰–۷۰ میلیمتر برای دالهای دوبل و سقفها
با رعایت این ترکیب و چینش، پروژه شما نهتنها از نظر فنی مطابق با استانداردهای مبحث نهم مقررات ملی ساختمان خواهد بود، بلکه در مصرف مصالح و زمان اجرا نیز بهینهترین حالت ممکن را خواهد داشت.

آیا استفاده از اسپیسر دابل الزامی است؟
استفاده از اسپیسر دابل فیکس (Double Fix) معمولاً در مواقعی توصیه میشود که شبکه میلگردها در دو لایه متقاطع اجرا شده باشد، مانند دالهای دوطرفه یا فونداسیونهای سنگین.
در پروژههایی که تنها یک لایه میلگرد در پایین سازه وجود دارد، استفاده از اسپیسر هارد فیکس ۴۰ یا ۵۰ میلیمتری کافی است و نیازی به نوع دابل نیست.
در واقع، انتخاب بین دابل فیکس و هارد فیکس بستگی به ضخامت بتن و تعداد لایههای میلگرد دارد.
اگر فاصله بین دو لایه میلگرد بیش از ۸۰ میلیمتر باشد، نوع دابل توصیه میشود؛ در غیر این صورت، هارد فیکس یا ماکس فیکس عملکرد کاملاً مناسبی خواهند داشت.
اهمیت رعایت کاور بتن در مقررات ملی ساختمان
ر اساس مقررات ملی ساختمان ایران، پوشش بتنی (Concrete Cover) باید به شکلی رعایت شود که میلگردها در برابر رطوبت، مواد خورنده و تغییرات دمایی محافظت شوند. به همین دلیل، استفاده از اسپیسر پلاستیکی نهتنها یک انتخاب مهندسی است، بلکه یک الزام قانونی در پروژههای عمرانی محسوب میشود.
اسپیسرهای پلاستیکی بتن به دلیل طراحی دقیق و ابعاد استاندارد، باعث میشوند میلگردها در جای خود ثابت بمانند و هنگام بتنریزی جابهجا نشوند. این موضوع کیفیت نهایی بتنریزی و عمر مفید سازه را تضمین میکند.ش
طبق این مقررات:
- در فونداسیونها کاور بتن باید حداقل ۵ تا ۷ سانتیمتر باشد.
- در تیرها و ستونها، این مقدار بین ۲.۵ تا ۴ سانتیمتر است.
- در دالها و سقفها، حدود ۲ تا ۳ سانتیمتر کافی است.
برای رعایت دقیق این ابعاد، اسپیسر پلاستیکی بتن یا همان اسپیسر میلهگرد به کار میرود که با دقت میلیمتری طراحی و تولید میشود.
تفاوت اسپیسر پلاستیکی و اسپیسر بتنی
در گذشته، اسپیسرهای بتنی به دلیل در دسترس بودن سیمان و ماسه، رایجتر بودند. اما تجربهی چند دهه در پروژههای عمرانی نشان داد که این نوع اسپیسرها مشکلات جدی ایجاد میکنند.
| ویژگیها | اسپیسر پلاستیکی بتن | اسپیسر بتنی |
|---|---|---|
| وزن | سبک و قابلحمل | سنگین و شکننده |
| دقت ابعاد | بسیار دقیق و ثابت | متغیر |
| سرعت نصب | سریع | کند |
| مقاومت در فشار بتن | بالا (تا ۴۰۰ کیلوگرم) | متوسط |
| دوام در رطوبت | عالی | ضعیفتر |
| قیمت خرید عمده | اقتصادیتر | گرانتر |
| پایداری در حملونقل | بدون شکستگی | احتمال شکستگی زیاد |
به همین دلایل، امروزه تقریباً تمام پروژههای عمرانی استاندارد از اسپیسرهای پلاستیکی میلگرد استفاده میکنند.
مزایای استفاده از اسپیسر پلاستیکی بتن
- دقت بالا در اجرای کاور بتنی: اسپیسر پلاستیکی به دلیل قالبگیری صنعتی، ابعاد دقیقتری دارد.
- مقاومت در برابر فشار بتن تازه: طراحی مقاوم باعث جلوگیری از له شدن زیر وزن بتن میشود.
- عدم واکنش شیمیایی با بتن: برخلاف برخی مواد دیگر، پلاستیک مقاوم در برابر قلیائیت بتن است.
- نصب سریع و آسان: نیاز به نیروی ماهر ندارد و در زمان بتنریزی جابهجا نمیشود.
- کاهش خطای انسانی: فاصلهگذاری دقیق بین میلگردها در تمام نقاط پروژه.
- صرفه اقتصادی در پروژههای بزرگ: قیمت خرید عمده پایینتر از نمونههای بتنی و فلزی.
سؤالات متداول درباره اسپیسر پلاستیکی بتن
تفاوت اسپیسر میلگرد با اسپیسر بتنی چیست؟
اسپیسر پلاستیکی از پلیمر مقاوم ساخته میشود و دقت بالایی در فاصلهگذاری دارد، در حالی که اسپیسر بتنی از ملات ساخته شده و در برابر فشار و رطوبت ضعیفتر است.
هر متر مربع بتن چند اسپیسر نیاز دارد؟
بهطور میانگین ۴ تا ۶ عدد اسپیسر برای هر متر مربع فونداسیون مورد نیاز است.
آیا استفاده از اسپیسر پلاستیکی در مقررات ملی ساختمان الزامی است؟
بله، بر اساس مبحث نهم مقررات ملی ساختمان، رعایت کاور بتنی الزامی است و اسپیسر پلاستیکی دقیقترین ابزار برای اجرای آن محسوب میشود.
بهترین نوع اسپیسر برای فونداسیون چیست؟
در فونداسیونهای سنگین، مدلهای هارد فیکس یا ماکس فیکس بهترین گزینهها هستند.
جمعبندی
اسپیسر پلاستیکی بتن یکی از اجزای کوچک اما حیاتی در سازههای بتنی است. این قطعه با ایجاد فاصله استاندارد بین میلگرد و قالب، باعث افزایش دوام، استحکام و عمر سازه میشود. با توجه به مقررات ملی ساختمان و الزامات کاور میلگرد، استفاده از اسپیسر پلاستیکی میلگرد نهتنها توصیه، بلکه یک الزام فنی است.
شرکت آروند پلاسکو به عنوان تولیدکننده و عرضهکننده انواع اسپیسرهای پلاستیکی از جمله اسپیسر کفی، دیواری و فونداسیونی، آماده تأمین نیاز پروژههای ساختمانی در سراسر کشور است. برای خرید عمده اسپیسر پلاستیکی بتن با قیمت رقابتی، میتوانید از طریق فروشگاه آنلاین آروند پلاسکو اقدام کنید.
برچسب ها : # خرید عمده اسپیسر میله گرد ، #اسپیسر بتن # فروش عمده اسپیسر میله گرد در گلستان

